Wednesday 10 February 2016

Niewola babilońska Judejczyków. Cyrus, Król Perski z VI wieku.

Na początku kilka faktów z tamtego okresu, żeby przybliżyć Wam zarys tamtej sytuacji. Zbiór informacji dotyczących Niewoli babilońskiej oraz Króla Perskiego, Cyrusa II. 


Mapa Królestwa Izraela i Judy w IX wieku p.n.e, przed rozproszeniem (722r ) i niewolą babilońską






Z Septuaginty Popowskiego. Księga Izajasza 

Wprowadzenie

"Historyczna perspektywa, dostępna  tytułowemu Izajaszowi (rozdziały 1-39) pokazuje nam Izraelitów skłóconych, podzielonych na dwa królestwa: na północne, zwane w uogólnieniu Izraelem, i na południowe z siedzibą królewską w Jeruzalem. Królestwo południowe zajmowało wtedy tereny przyznane ongiś przy podziale ziem pochanejskich potomkom Judy i Beniamina. Nazywane w Biblii Judeą lub Judą. Istnienie obu królestw jest bardzo zagrożone procesem religijnej apostazji, czyli odchodzeniem od czci Boga i przymierza z Nim do uprawiania kultów pogańskich, łącznie z krwawymi ofiarami z dzieci. Temu zepsuciu uległo już całkowicie królestwo północne, ale trawi ono także południowe. Prorok Izajasz strofuje za to lud, a także królów, i ostrzega , ze odejście od Boga oznacza zdanie się tylko na własne siły, sprowadzenie na siebie różnych nieszczęść, a w wymiarze politycznym utratę autonomii. Rzeczywiście na Izraela, który sprzymierzył się z królem Damaszku, by wspólnie zająć Judę, najeżdżają z północy wojska ogromnego wtedy imperium Asyryjczyków. Zajmują najpierw jego prowincję, a w 722 r zdobywają stolicę, całą ludność uprowadzają do odległych krain, a na jej miejsce sprowadzają obcych."


Z książki: "Studia nad geopolityką XX wieku" 


"Dokonany w X w. p.n.e. podział nie zlikwidował konfliktów. Poza Filistynami i innymi nieizraelickimi ludami walczącymi o niezależność ziem podlegających kontroli Izraela i Judy, ich zarzewiem stały się siły zewnętrzne - mocarstwa dążące do politycznej dominacji w regionie. Jedno z nich, Asyria, przeżywająca od X w do VII w p.n.e. okres najwyższego rozkwitu politycznego i terytorialnego, dokonało w 722 r p.n.e. podboju Izraela*a)(Starożytny...2007, Wilson 2010). Deportacje Izraelitów - na miejscu których osiedlono Samarytan (imigrantów z Samarii i Babilonii) - były początkiem rozproszenia ludu żydowskiego."

*a) Zdaniem niektórych badaczy (Chrostowski, 2000) nie cała ludność Królestwa została przesiedlona (liczba tych, którzy uczestniczyli w przymusowej emigracji nie przekraczała połowy pierwotnej ludności czyli ok. 40,000).

"W ten geopolityczny układ włączyła się pod koniec VII wieku Babilonia, która w koalicji z Państwem Medów, przyczyniła się do upadku Asyrii, anektując również należące do niej terytoria. Ofiarą geopolitycznych ambicji stojącego na czele Nabuchodonozora II padła w 586 r p.n.e. Juda, na której mieszkańcach spoczął obowiązek starotestamentowego dziedzictwa po upadku Izraela. Utrata niezależności przez jedyne już państwo żydowskie przyniosła kolejne (choć nieostatnie) deportacje ludności, którą ofiarą, w liczbie kilku tysięcy, padły głównie elity polityczne i religijne kraju*b). Przymusowa imigracja do Babilonii przyczyniła się, wbrew pozorom wynikającym ze zburzenia przez Nabuchodonozora Świątyni Jerozolimskiej,  do "teologicznej kreatywności Żydów". To właśnie w  epoce "niewoli babilońskiej', która wielu ich przedstawicielom przyniosła względnie wygodne i niepozbawione wygód życie, pogłębiono kult Jahwe, ustabilizowały się niektóre praktyki religijne (np. obrzezanie, szabat*c)). Postępował proces kodyfikacji prawa, wartości i norm moralnych (Zarys...1992,  Starożytny... 2007, Browning  2009)."

*b) Uprowadzenie znacznej części plemienia  Judy (na miejscu pozostała głównie ludność rolnicza i mniej zamożna), i wynikające z niej spustoszenie stało się zachętą do przejęcia tych ziem przez sąsiadów Judejczyków: Edomitów i Ammonitów.

*c) Określenie "niewola babilońska" nie jest adekwatne do rzeczywistej sytuacji deportowanej ludności, której wielu przedstawicieli dostąpiło możliwości wspinania się po stopniach kariery urzędniczej w Babilonii.

"W przeciwieństwie do Królestwa Izraela, państwo Judy -będące w okresie jej zależności od Babilonu jej prowincją - powróciła na arenę dziejów w 538 r. p.n.e. choć nie odzyskało już tego stopnia niezależności, jakie miało w okresie poprzedzającym "niewolę babilońską". Wraz z uzyskaniem ograniczonej formy podmiotowości politycznej prawo do powrotu przypadło deportowanej w głąb Babilonii ludności (z którego tylko część skorzystała). Podobnie jak przymusowe opuszczenie ziemi obiecanej, jak i powrót do niej był zjawiskiem jednorazowym w dziejach narodu żydowskiego. W omawianym czasie możliwości tej dostąpili Żydzi za sprawą Persji, ówczesnego supermocarstwa, które podbiło Babilonię, ustanawiając na ziemiach Judy autonomię (jehud) (Starożytny...2007). Sytuacja geopolityczna, w której od stanowiska jednego z mocarstw będzie w dużym stopniu zależała odbudowa skupienia żydowskiego na Bliskim Wschodzie ukształtuje się jeszcze raz w historii w XX w**.". (Piotr Eberhardt, "Studia nad geopolityką XX wieku", 2013, str. 149-150).

**Widzimy, że autor ma na myśli powstanie państwa Izrael po II wojnie światowej, i traktuje to jako powrót Izraelitów do ziemi obiecanej. A my doskonale wiemy, że zostało to zaprojektowane w Protokole Mędrców Syjonu i państwo to jest fałszywym Izraelem:

"Druga Wojna Światowa zostanie podsycona różnicami pomiędzy faszystami i syjonistami politycznymi. Celem wojny jest zniszczenie nazizmu a polityczny syjonizm musi się wzmocnić na tyle, aby był w stanie ustanowić suwerenne państwo Izrael w Palestynie. "


Z Septuaginty Popowskiego. Druga Księga Ezdrasza.

Wprowadzenie:

Opisuje powrót Judejczyków z wygnania do swojej ojczyzny, odbudowę miast Judei, Jeruzalem i świątyni jerozolimskiej oraz próby doprowadzenia do odrodzenia religijnego i moralnego w kraju. Razem z Judejczykami wraca też jakaś część potomków patriarchy Lewiego: kapłani i Lewici, oraz resztki pokolenia Beniamina. Pozostałe plemiona potomków praojca Jakuba , deportowane w 722 r przed Chr. przez Asyryjczyków do odległych krain ich imperium, zmieszały się z tamtejszą ludnością i w zasadzie słuch o nich w historii całkowicie zaginął. 

Teraz z wygnania wracają ci, których na początku VI wieku uprowadzili Babilończycy. Ostatnia deportacja nastąpiła w 587/586 r przed Chr. Judea zostałą wtedy zdewastowana, Jerozolima i jej mury obronne - zburzone, a świątynia Salomona - ograbiona i zniszczona do fundamentów. W 539 r rozbite zostało królestwo babilońskie. Nastało panowanie perskie. Tereny Judei zostały częścią jednej z perskich satrapii. Rok później Cyrus II Wielki wydał dekret  na powrót Judejczyków do swojego kraju. On też wręcz nakazał odbudowę w Jerozolimie przybytku Jahwe. Ale powrót nie był łatwy. Część uprowadzonych z pewnością jakiś stan spokojnej  i dostatniej stabilizacji w nowym kraju i wolała tam pozostać, część rozproszyła się lub wymarła, a część była zapewne świadoma, ze po przybyciu do Judei stanie przed problemem znalezienia dla siebie domu, odzyskania dziedzicznej własności, a potem zdobycia środków na odbudowę  swojej stolicy ze świątynią. Przewidywać tez mogli, że wrogo będą do nich nastawieni ci, którzy w ich miejscowościach osiedleni zostali przez Babilończyków albo mieszkali tam jeszcze przed przybyciem Izraelitów z Egiptu. Siłą zdolną to przezwyciężyć te wszystkie obawy była wiara w Jahwe, wspomagana zapewne przez naturalną tęsknotę za rodzinnym krajem". 

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Cyrus II Wielki.  539 p.n.e. ruszył przeciwko imperium nowobabilońskiemu. W bitwie pod Opis pokonał Belszarusura, syna Nabonida (biblijnego Baltazara) i zajął Babilon, tworząc największą monarchię ówczesnego świata. Po zdobyciu Babilonu w 538 p.n.e. zezwolił Żydom na powrót z „niewoli babilońskiej” i odbudowę Jerozolimy, której potrzebował jako bazy do planowanego podboju Egiptu (dzieło to dokończył jego syn Kambyzes lub Kambudżija). Pozwolił też na odbudowę Świątyni Jerozolimskiej.
Przybrał tytuł „wielkiego króla, króla Babilonu, króla Sumeru i Akadu, króla całego świata”, a także „Króla Królów”.https://pl.wikipedia.org/wiki/Cyrus_II_Wielki#Podb.C3.B3j_Babilonii

Niewola babilońska – zwyczajowe określenie wygnania Żydów z Judy, trwającego od 586 do 538 roku p.n.e. Termin „niewola" jest nieadekwatny, gdyż deportowani Żydzi nie byli traktowani jak niewolnicy, a część z nich pełniła wysokie stanowiska urzędnicze zarówno na dworze królów babilońskich, jak i perskich (ks. Julian Warzecha, Historia dawnego Izraela, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2005, str. 333-334).

"Podczas najazdów Nabuchodonozora wielu Judejczyków opuściło swoje ziemie. W sumie wojska Nabuchodonozora zmusiły do przesiedlenia kilka tysięcy Żydów na tereny dzisiejszego Libanu, Syrii i południowego Iraku, gdzie w tamtych czasach rozciągała się Babilonia. Tak opisuje to Biblia:

Ludności zaś, jaką nakazał Nabuchodonozor uprowadzić do niewoli, było: w siódmym roku - trzy tysiące dwudziestu trzech mieszkańców Judy; w osiemnastym roku Nabuchodonozora - osiemset trzydzieści dwie osoby z Jerozolimy; w roku dwudziestym trzecim Nabuchodonozora dowódca straży przybocznej Nebuzaradan uprowadził do niewoli spośród mieszkańców Judy siedemset czterdzieści pięć osób. Razem więc było cztery tysiące sześćset osób. (Jr 52, 28-30)"

Kluczowe wydarzenia:


597 – Król babiloński, Nabuchodonozor II (605-562) po raz pierwszy zdobył szturmem Jerozolimę,  deportował kilka tysięcy mieszańców wraz z królem Jojakimem, a na jego miejsce osadzony na tronie został przez Nabuchodonozora król Judy, Sedecjasz, który to składa przysięgę na wierność królom Babilonu (2Krn 36,5).

587- 10 lat po pierwszym zwycięstwie Nabuchodonozora nad Jerozolimą Judejczycy powtórnie wywołują powstanie. Nabuchodonozor ponownie ich zwyciężył, zdobywa Jerozolimę, niszczy miasto wraz ze świątynią Salomona, deportuje do Babilonii ok. 8000 najznamienitszych mieszkańców Judei, pozostawiając jedynie ludność najuboższą. Części Judejczyków, m.in. prorokowi Jeremiaszowi, udało się znaleźć schronienie w Egipcie. Królem Judei mianuje zależnego od Babilonii Zedekiasza.

538 – Cyrus II Wielki, zwany Starszym (ok. 590-529), król Persji, wystąpił przeciw imperium nowobabilońskiemu. Pokonał Baltazara (Belszarusur) tworząc największą monarchię ówczesnego świata. Po zdobyciu Babilonu w 538 roku pozwala Izraelitom na powrót do ojczyzny oraz odbudowę świątyni (Ezd 1,1-8 – tzw. edykt Cyrusa w j.aramejskim). Jest to początek zależności od imperium perskiego.

Mapa Babilonii  z tego okresu.




 Nabuchodonozor II w 587 p.n.e., po zdobyciu Jerozolimy w wyniku 16-miesięcznego oblężenia, kazał to miasto zrównać z ziemią, stracić wszystkich wziętych do niewoli żołnierzy żydowskich, a pozostałą ludność przesiedlić do Babilonu, co znane jest w historii jako "niewola babilońska". Za jego panowania prawie wszystkie terytoria należące do Asyrii zostały wtedy włączone do Babilonii, to jest Mezopotamia, Syria, Palestyna i część Anatolii.


Nowobabilońskie  Imperium z przyłączonymi terenami przez Nabuchodonozora II (626 pne - 539 pne)







"Po okresie niewoli część Judejczyków powróciła do Jerozolimy, a wiązało się to z upadkiem Babilonii zwyciężonej przez perskiego króla Cyrusa II Wielkiego w 539 r. p.n.e. Jednak wielu z nich pozostało na terenach Babilonii i żyło w żydowskiej diasporze, kultywując wierzenia i tradycję przez ponad dwa tysiąclecia. Powrócili na tereny Judei dopiero po utworzeniu Izraela w XX w." 
http://wyborcza.pl/1,75400,17381544,Odkryto_zapis_zycia_Zydow_w_niewoli_babilonskiej.html


Takie ciekawostki jeszcze mówiące o wnioskach powstałych po odnalezieniu i analizie  "103 glinianych tabliczek pokrytych pismem klinowym pozwalającym naukowcom poznać życie codzienne Żydów wysiedlonych w VI w. p.n.e. do Babilonii.


"Zawartość tabliczek potwierdza, że wbrew powszechnie stosowanemu terminowi „niewola babilońska” Żydzi nie byli niewolnikami ani nawet obywatelami drugiej kategorii żyjącymi w strasznych warunkach i zmuszanymi do ciężkiej pracy. Po początkowym okresie – gdy osiedleni na spustoszonych przez wiele lat wojen terenach, musieli odbudowywać osady, kanały i inną potrzebną infrastrukturę – zaczęli się dorabiać i wielu z nich stało się właścicielami nieruchomości, plantacji, a nawet niewolników. Niektórzy weszli nawet w skład babilońskiej administracji. Nic więc dziwnego, że po 539 r. p.n.e. wiele osób postanowiło nie wracać."


xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx


I na koniec wersety mówiące o zesłaniu przez Boga Judejczyków w niewolę jako karę za odstępstwo i bałwochwalstwo do Babilonii oraz Dekret Króla Cyrusa pozwalający Judejczykom na  powrót do kraju:
Jeremiasza 19 3 I powiesz: Słuchajcie słowa Pańskiego, królowie judzcy i mieszkańcy Jerozolimy! To mówi Pan Zastępów, Bóg Izraela: Oto sprowadzę klęskę na to miejsce, tak że każdemu, kto to usłyszy, zaszumi w uszachOpuścili bowiem Mnie i zbezcześcili to miejsce, paląc kadzidła obcym bogom, których nie znali ani oni, ani ich przodkowie, ani królowie judzcy, i napełnili to miejsce krwią niewinnych

Jeremiasza 20 4 To bowiem mówi Pan: Oto uczynię ciebie postrachem dla ciebie samego i dla wszystkich twych przyjaciół. Padną od miecza swych wrogów, a twoje oczy będą na to spoglądać. Całą ziemię Judy wydam w ręce króla babilońskiego: poprowadzi ich w niewolę do Babilonu i będzie ich zabijał mieczem. Wydam też wszystkie bogactwa tego miasta, cały jego dorobek, wszystkie jego drogocenne rzeczy, wszystkie skarby królów judzkich oddam w ręce ich nieprzyjaciół, by je złupili, zabrali i wywieźli do Babilonu. Ty zaś, Paszchurze, i wszyscy twoi domownicy pójdziecie do niewoli. Pójdziesz do Babilonii, tam umrzesz, i zostaniesz pochowany ty i wszyscy twoi najbliżsi, którym przepowiadałeś kłamliwie.


(BW) Księga Ezdrasza 1
Orędzie króla perskiego Cyrusa
1:1W pierwszym roku panowania Cyrusa, króla perskiego, aby się spełniło słowo Pana wypowiedziane przez usta Jeremiasza(Jer 25,11 i 36,10)
 pobudził Pan ducha Cyrusa, króla perskiego, żeby ogłosił ustnie, a także pisemnie w całym swoim królestwie, co następuje:
1:2Tak mówi Cyrus, król perski: Wszystkie królestwa ziemi dał mi Pan, Bóg niebios, On też rozkazał mi, abym zbudował mu świątynię w Jeruzalemie, które jest w Judzie.
1:3Kto więc spośród was należy do jego ludu, niech jego Bóg będzie z nim! Niech wyruszy do Jeruzalemu, które jest w Judzie, i niech buduje świątynię Panu, Bogu izraelskiemu. To jest bowiem ten Bóg, który jest w Jeruzalemie.
1:4Wszystkich tych więc, którzy się zachowali w jakiejkolwiek miejscowości, gdzie byli przychodniami, niech wesprą mieszkańcy tych miejscowości srebrem i złotem, mieniem i bydłem, nie licząc daru dobrowolnego dla świątyni Bożej w Jeruzalemie.
Powrót wygnańców z niewoli babilońskiej
1:5Wyruszyli więc w drogę naczelnicy rodów z Judy i Beniamina (te dwa plemiona zostały przesiedlone do Babilonii w 586/587 pne. Dziesięc pozostałych plemion Izraela rozproszyli po różnych krajach swego imperium Asyryjczycy w 722 pne), kapłani i Lewici, wszyscy, których ducha pobudził Bóg, aby pójść budować świątynię Pana w Jeruzalemie.







3 comments:

  1. Poprawiłam ten artykuł dodając do niego kilka uzupełniających informacji. Uważam, że teraz termin "niewola babilońska" i "rozproszenie Izraela" będzie mógł być przez nas lepiej zrozumiany.

    Pozdrawiam Monika

    ReplyDelete
  2. Monika, dzięki za te informacje. Tak właśnie w skrócie można przedstawić jedną z najważniejszych historii biblijnych - historię wypędzenia Izraelitów poprzedzoną podziałem na dwa królestwa.
    Czy z tego nie wynika, że wszędzie tam, gdzie mowa o Cyrrusie jako pomazańcu, należałoby uznać, że te proroctwa wypełniły się już w czasach powrotu z niewoli babilońskiej i odbudowy świątyni?
    Cyrrus dostał we władanie świat z woli Boga, jako kolejny władca i to jemu przypadł udział w odbudowie Jerozolimy i sprowadzeniu części Izraelitów z powrotem...
    Oczywiście nie należy tego mylić z tym co dopiero przed nami, a więc z wybawieniem ludu Bożego z niewoli na zawsze i zawarciem nowego przymierza.
    Według mojego zrozumienia, należy każdorazowo szukać wskazówek o którym powrocie mowa. O tym za Cyrrusa, czy o tym, który dopiero będzie gdy przyjdzie Pomazaniec...

    ReplyDelete
  3. Tak, Brain, tak to raczej powinno być rozdzielone czasowo proroctwo, ale popatrz

    "Tak mówi Pan, Bóg, o swoim pomazańcu, Cyrusie (...)Ze względu na Jakuba, mojego syna, ze względu na Izraela, mojego wybrańca, ja będę się zwracał do ciebie po imieniu, będę przyjmował cię gościnnie, chociaż ty mnie jeszcze nie poznałeś.

    Takie wnioski:
    1. Raczej powinno być ze względu na Judę, chociaż tak do końca nie wiadomo czy tylko Juda wróciła wtedy na mocy dekretu Cyrusa, trzeba odszukać więcej info, ale z tego co czytałam to tylko Juda i to nie wszyscy chcieli wracać... Znowu Bóg myśląc o Judzie mógł powiedzieć Izrael też tak jest możliwe, każdy prorok inaczej formułuje Boże Proroctwa...
    2. Bóg mówi do Cyrusa "chociaż ty mnie jeszcze nie poznałeś" więc np. taka teoria że to jest np.Jezus odpada.

    To nie jest tak łatwo na 100% orzec, bo może być tak, że Bóg użył nazwy CYRUS jako symbolu króla, który ma wyprowadzać w imieniu Boga Naród Wybrany- Izraela na końcu dni, taką ewentualność tez trzeba wziąść pod uwagę, ale póki co to tylko mała ewentualność, za mało danych na potwierdzenie tego. Te moje założenia niektóre ja traktuję jako powiedzmy robocze, tj z Cyrusem, trzeba poczekać czy Bóg da zrozumienie i wtedy odrzucić albo przyjąć przy nowym świetle czy informacjach.


    ReplyDelete